Page 17 - Mühendislik Fakültesi Bülteni Mart-2025

El-Biruni’den Gelecekte Harita Mühendisliği ve yapay zekanın daha
da iç içe girdiğini göreceğiz. Bu sayede çok daha
Yapay Zekaya:
DİLŞAD yenilikçi uygulamalar mümkün olacaktır. Yapay zekâ
ve Harita Mühendisliğinin entegrasyonunda en önemli
Harita
HOCA YAZI çıktılar Akıllı Şehircilik alanında olacaktır. Harita
Mühendisliği
Mühendisliği ile yapay zekâ birleşerek şehirlerin daha
için Yeni Bir sürdürülebilir ve verimli bir şekilde yönetilmesini
Sürücüleri
olarak
otomatik
sağlayacaklar.
Serüven yönlendirebilen akıllı park sistemleri, enerji tüketimi
optimizasyonu ve atık yönetimi gibi uygulamalar bu
Doç. Dr. ÜMİT HALUK ATASEVER alanda öne çıkan örnekler olacaklar. Bir başka önemli
Har ta Mühend sl ğ Bölümü
gelişme Çevresel İzleme ve İklim Değişikliği alanında
olacak. Yapay zekâ ile orman yangınlarının erken
tespiti; deniz ve göllerdeki su seviye değişimlerinin
Harita Mühendisliğinin kökleri, antik çağlardan beri otomatik izlenmesi, heyelan risk alanlarının
insanlığın Dünya’yı anlamaya çalıştığı dönemlere uzanır. El- belirlenmesi birkaç tuşa basmak kadar kolay olacaktır.
Biruni, Eratosthenes ve Ptolemaios gibi bilim insanları, Son olarak genellikle yerel yönetimler tarafından
Dünya’nın şeklini, büyüklüğünü ve yüzey özelliklerini kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemlerinin, her bireyin
belirlemek için ilk adımları atmışlardır. Onların çalışmalarının ihtiyacına göre otomatik tasarlanması mümkün
ardında yatan merak, bugünün modern Harita olacak. Örneğin, bir turistin alışkanlık, ihtiyaç ve
Mühendisliğinin kökenlerini oluşturmuştur. 19. yüzyıla beklentilerine göre kişiselleştirilmiş rota önerileri Coğrafi
gelindiğinde ise jeodezik ölçümler ve harita yapımı daha Bilgi sistemleri ile gerçekleştirilebilecektir.
sistematik hale gelmiş, teodolitler ve nirengi ağları gibi
araçlar geliştirilmişti. Yakın geçmişte ifraz, tevhid veya Yapay zekânın Harita Mühendisliği için sadece bir araç
kamulaştırma gibi uygulamalar üzerine yoğunlaşan değil; aynı zamanda bir ortak olarak görüldüğü bir
mesleğimiz; 20. yüzyılın ortalarında, özellikle uydu döneme erişiyoruz. Bu iki alanın bir araya gelmesi hem
teknolojisinin gelişmesiyle birlikte bir sıçrama yaşadı. Yapay teknolojik gelişmeler açısından hem de toplumsal
zekâ teknolojilerindeki baş döndürücü gelişmeler Harita faydalar açısından büyük umutlar vaat etmektedir.
Mühendisliğinde devrim niteliğinde bir değişim başlatmıştır. Harita mühendisliği ve yapay zekânın birleştiği bu
Özellikle makine öğrenimi ve derin öğrenme heyecan verici yolculukta, Erciyes Üniversitesi Harita
algoritmalarının, coğrafi verilerin analizinde ve Mühendisliği Bölümü olarak bu dönüşümün bir
yorumlanmasında olağanüstü bir hız ve doğruluk parçası olmanın gururunu yaşıyoruz.
sağlayabileceği keşfedildi. Uydulardan elde edilen uydu
görüntülerinin analizi, geleneksel yöntemlerle oldukça
zaman alıcı bir süreçken; yapay zekâ, bu görüntüleri
otomatik olarak sınıflandırabilmekte, binaları, yolları, bitki
örtüsünü veya su kaynakları tespit edebilmektedir. Bir başka
önemli gelişme Coğrafi Bilgi Sistemlerinde yaşanmıştır. CBS
platformları, konumsal verilerin depolanması, analizi ve
görselleştirilmesi için kullanılan bütünleşik bir sistemi ifade
etmektedir. Yapay zekâ bu sistemlere entegre edilerek
karmaşık mekansal analizlerin yapılmasını
kolaylaştırabilmektedir. Örneğin şehir planlama projelerinde
yapay zekâ, nüfus yoğunluğu, trafik akışı ve çevresel faktörler
gibi verileri birleştirerek en uygun yerleşim alanları için
öneriler getirebilmektedir.

M Ü H E N D İ S L İ K B Ü L T E N İ | 1 7