Page 18 - Mühendislik Fakültesi Bülteni Mart-2025

YAPAY ZEKA ve İNŞAAT

MÜHENDİSLİĞİNE YANSIMALARI

Prof. Dr. HATİCE ÇITAKOĞLU
İnşaat Mühend sl ğ Bölümü

Gelişen teknolojiyle birlikte Yapay Zekâ teknikleri, inşaat mühendisliğinin birçok alanında önemli değişimlere yol açmaktadır.
Yapay Zekâ tekniklerinin kullanımı hem tasarım aşamasında hem de uygulama aşamasında inşaat projelerinin hızlı, verimli ve
güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak sağlamaktadır. Bu teknikler, projelerin planlanmasından başlayarak inşaat süreci ve
bakım aşamalarına kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Yapay Zekâ tekniklerinin inşaat mühendisliğindeki başlıca
kullanım alanları aşağıda özetlenmiştir:

Yapay Zekâ algoritmaları, çelik ve betonarme yapı tasarımlarında malzeme miktarını ve maliyetleri minimize ederken, yapının
dayanıklılığını ve güvenliğini maksimize etmektedir. Betonarme yapıların tasarımında yük dağılımlarını öğrenerek optimum
kesit boyutları belirlenebilmekte ve yapının performansı artırılmaktadır.

Deprem sonrası, görüntü işleme teknikleri yardımıyla yapıların yüzeylerinde meydana gelen çatlaklar, deformasyonlar ve
yorulma hasarları otomatik olarak tespit edilmektedir. Bu sayede hızlı müdahale sağlanarak insan ve yapı güvenliği artırılmaktadır.

Yapay Zekâ modelleri, geçmiş projelerden elde edilen veriler aracılığıyla yeni projelerin bitiş sürelerini ve maliyetlerini tahmin
etmektedir. Ayrıca, malzeme, iş gücü ve ekipmanların en verimli şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla optimizasyon
çalışmaları yapılmaktadır.

Yapay Zekâ teknikleri, doğal afetlerin önceden tahmin edilmesi ve risk yönetimi süreçlerinde kullanılmaktadır:

Yerin altındaki titreşim verilerinden yararlanarak deprem şiddeti ve riski tahmin edilebilir.
Yağış verileri ve arazi modelleri kullanılarak sel riskleri öngörülebilir.
Sıcaklık ve nem sensörlerinden elde edilen verilerle yangın riski belirlenebilir.

Yapay Zekâ teknikleri, trafik akış analizleri ve akıllı ulaşım sistemlerinde kullanılarak altyapı projelerinin daha etkin ve
sürdürülebilir şekilde yönetilmesine katkı sağlamaktadır.

Yapay Zekâ tekniklerinin inşaat mühendisliğinde kullanım alanları her geçen gün genişlemekte ve sektörü daha güvenli, verimli ve
sürdürülebilir hale getirmektedir. Özellikle afet risk analizi, yapı sağlığı izleme, proje yönetimi ve optimizasyon gibi alanlarda yapay
zekâ çözümleri, gelecekte inşaat mühendisliğinin vazgeçilmez bir parçası olacaktır.

M Ü H E N D İ S L İ K B Ü L T E N İ | 1 8